‘Broodtekst’:
1.1- Wat zijn kathedralen? En over ‘de zetel’
1.2- Baas van de kathedralen en zijn helpers
1.3- Kathedralenbouwers: Hoe werden kathedralen in de middeleeuwen gebouwd?
1.4- De vorm van kathedralen
1.5- Versiering gebaseerd op de bijbel
1.6- Kerken en kathedralen; bouwwerken gesitueerd op leyentra, op zoek naar het goddelijke…
-tijdsperiode
-volk
-functie
-vorm
-rituelen
-energetisch
-bekende locaties
1.7- Enkele bekende kathedralen over de hele wereld
Saillant detail:
2.1- een opmerkelijke kenmerk i.v.m. kathedralen in de Middeleeuwen
Bronnenkritiek:
3.1- Twee bronnen + uitleg waarheid
Actualisering:
4.1- overblijfselen van kathedralen
4.2- vergelijking met hedendaagse situatie?
-bronvermelding
1.1- Kathedralen zijn grote kerken die bij de katholieke kerk horen. Een Kathedraal of dom is de kerk waar een bisschop zetelt. De benaming valt te herleiden tot ecclesia cathedralis, kerk van de zetel. Die zetel is letterlijk de zetel van de bisschop, die in het priesterkoor van de kerk staat opgesteld. Die zetel het in het Latijns cathedra. De bisschopskerk is de belangrijkste kerk van het bisdom. Wanneer een kerk als kathedraal is gebouwd, uit dit zich vaak in de grootste bouw en versieringen. Soms heeft de kathedrale kerk ook de status van basiliek. In dat geval spreekt men van een kathedrale basiliek(Een basiliek is een bouwpatroon uit de klassieke oudheid en in de romaanse kerkarchitectuur)Een voorbeeld is de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan Evangelist in ‘s-Hertogenbosch.
1.2- De baas van de katholieke kerk is de paus. Hij woont in Rome. Hij kan niet alle katholieke kerken in de wereld zelf besturen. Bisschoppen helpen hem daarbij. Elke bisschop leidt een deel van de katholieke kerken van een land. Zo’n deel heet een bisdom. De belangrijkste kerk in een bisdom is een kathedraal. Daar werkt de bisschop.In het jaar 1000 was dat al zo, en nu is het nog steeds zo. Maar de kerk is niet meer zo belangrijk als vroeger.Sommige bisdommen zijn daarom opgeheven. De kerken en kathedralen van vroeger staan er nog wel, maar er hoort geen bisschop meer bij.
In veel Europese steden staan kathedralen. De meeste zijn honderden jaren oud.
1.3- Veel kathedralen werden in de middeleeuwen gebouwd. Machines en hijskranen bestonden toen nog niet. De bouw van zo’n groot gebouw duurde daarom soms wel honderd jaar. Het was erg zwaar werk. Stenen moesten met houwelen uit rotsen worden gehakt. Soms waren er geen rotsen in de buurt van de plek waar de kathedraal moest komen te staan. De uitgehakte stenen moesten dan uit een ander land worden gehaald. Dat duurde lang, want vrachtwagens waren er natuurlijk ook niet. Er werd veel hout gebruikt bij de bouw. Voornamelijk eikenhout omdat dat heel sterk hout is. De eikenboom in de buurt van de bouwplaats waren dan ook snel op.
1.4- Alle kathedralen hebben ongeveer dezelfde vorm. Ze zijn gebouwd in de vorm van een kruis. Een kruis is het teken van het christendom. Als je vlak naast een kathedraal staat, zie je dat meestal niet. Daarvoor is een kathedraal veel te groot. Maar op tekening kun je het goed zien. Ook op luchtfoto’s is de kruisvorm duidelijk te herkennen. Alles kathedralen zijn in dezelfde richting gebouwd. Aan de westkant is de deur. Aan de andere kant, dus aan de oostkant, is het koor ( Het koor of hoogkoor is in de Westerse bouwkunst de ruimte van een kerk waar zich het hoofdaltaar bevindt en die soms van het schip afgescheiden is door een koorhek of een doksaal. Andere namen zijn Sanctuarium en presbyterium.Tussen de deur en het koor heb je het middenschip. Aan de noord- en zuidkant bevinden zicht de ‘armen’ van het kruis. Dat zijn de dwarsschepen.
Vanuit de lucht zie je duidelijk dat een kathedraal in de vorm van een kruis is gebouwd.
1.5- Kathedralen zijn altijd prachtig versierd. Aan de buitenkant met beeldhouwwerk. En aan de binnenkant met glas-in-loodramen. Die ramen zijn net een schilderij. Er is van alles op te zien. Vaak zijn er complete verhalen uit de bijbel afgebeeld. In de Middeleeuwen konden maar weinig mensen lezen. Door naar de glas-in-loodramen te kijken, leerden ze toch de bijbel kennen. Een kathedraal wordt daarom ook wel een ‘stenen boek’ genoemd.
1.6- Kerken en kathedralen; bouwwerken gesitueerd op leyentra, op zoek naar goddelijke…
– Tijdsperiode: vanaf de kerstening en tijdens de christelijke tijd tot aan de afschaffing van het gebruik om kerken en
kathedralen op *leycentra te bouwen rond 1350 (na 496 n.Chr. – ±1350 n.Chr.)
– Volk: de christenen in de Lage Landen
– Functie: heiligdom (godshuis voor bidden en verering)
– Vorm: eerst houten en later stenen bouwwerk dat kon bestaan uit de bouwdelen apsis, koor, koorommegang, viering, transept, schip, zijbeuk en toren
(in de tekst hieronder wordt het nader uitgelegd)
– Rituelen: onbekend
– Energetisch: zie het energetische model, staan op een kruispunt van *leylijnen (voor 1350), leycentra zijn te vinden op de
plaats van de toren, de viering en het altaar (in het koor) indien deze bouwdelen aanwezig zijn
– Bekende locaties: wijd verspreid
*Wat zijn leylijnen?
Leylijnen zijn een natuurlijk verschijnsel, vermoedelijk veroorzaakt door breuken en elektromagnetische velden in onze aardkorst.Leylijnen zijn al in de prehitorie herkend en vanwege de uitstraling op mens en dier, over de gehele wereld, gezocht voor het aanleggen van wegen en woonplaatsen
*Wat zijn leycentra?
Waar meerdere leylijnen elkaar kruisen ontstaan en soort verkeersknooppunt van energie waar de energie zeer duidelijk waarneembaar en gepolariseerd is. Soms valt dit ook samen met ondergrondse waterlopen en bronnen.
1.7- Hier enkele bekende kathedralen over de hele wereld:
-Bisdom Antwerpen: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal (1559-1803 en sinds 1961)
-Bisdom Hasselt: Sint-Quintinuskathedraal (sinds 1967)
-Bisdom Rotterdam: HH. Laurentius- en Elisabethkathedraal (sinds 1967)
-Freiburger Münster
-Kathedraal van Bristol – Londen (Westminster)
-Aix-en-Provence
-Sint-Jan van Lateranen in Rome. Bisschopskerk van de Paus en in die zin de belangrijkste kerk van het Rooms-Katholicisme.
-Kathedraal van Barcelona
-Sint Petrus en Paulus Kathedraal van Paramaribo (grootste houten gebouw van Latijns-Amerika)
2.1- De kerk was een gebruikersgebouw: Je kon er mensen ontmoeten, voor kinderen was het een speelplaats, honden, katten en kippen liepen in en uit en door de Utrechtse buurkerk liep zelfs een weg. Soms werd er zelfs een markt gehouden.De bouw van het kerkgebouw van een bisschop (kathedraal) duurde soms wel honderden jaren. Kerken waren in iedere stad zodoende de belangrijkste gebouwen. En bijna elke grote stad wou dan ook de grootste en mooiste kerk bouwen. De (arme!) mensen gaven daarom veel geld waardoor die kerken gebouwd konden worden.
De volledige naam van de kerk is Cattedrale di Santa Maria del Fiore en het is de op drie na grootste kathedraal ter wereld.
De kathedraal van Florence (door de Italianen liefkozend Duomo genoemd) is de op twee na grootste kerk van de wereld.
http://reizen-en-recreatie.infonu.nl/steden/7225-toscane-florence-de-dom-of-duomo-html
Tijdens onze zoektocht kwamen we tegenstrijdige informatie tegen. In 1 site stond dat de kathedraal (Cattedrale di Santa Maria del Fiore) de op drie na grootste kathedraal ter wereld is en op een andere site stond dat dezelfde kathedraal de op twee na grootste kerk van de wereld is. Wij zijn toen op zoek gegaan welke nu de juiste informatie gaf. We kwamen toen een site tegen :
http://www.take-a-trip.eu/nl/milaan/bezienswaardigheden/duomo#content.
Daar stond dat Duomo de op twee na grootste kerk ter wereld is!!!
4.1-Er zijn vele overblijfselen van kathedralen die eeuwen gelden gebouwd zijn. Eén voorbeeld daarvan is de kathedraal Notre-Dame
is gebouwd op een plaats waar in de Gallo-Romeinse tijd een heiligdom stond. In de 4de eeuw werd hier de eerste christelijke basilica gebouwd, die in 743 door brand werd verwoest. Daarna is het gebouw nog enkele keren afgebrand, maar werd telkens groter opgebouwd. De kathedraal van Chartres is voor vele spelingen van het lot, verwoestingen tijdens de revolutie, bewaard gebleven.Ook werd haar geen geweld aangedaan door latere, vaak van wansmaak getuigende ‘verfraaiingen‘. In haar aangrijpende schoonheid, haar eenvoudige élégance is zij steeds dat gebleven wat ze vanouds was; de triomf der gotiek Het enige verschil tussen de kathedralen van vroeger en die van nu is dat het vroeger een gebruikersgebouw word de kerk meer gebruikt om een dienst te regelen (kerkdienst, ceremonie, doop,…)
Nu lopen er zeker geen honden of katten in en uit!!
‘broodtekst’
1.1 –1.5 http://images.google.be/imgres?imgurl=http://www.kunsttrip.nl/images/reims/IMG_0495.jpg&imgrefurl=http://www.kunsttrip.nl/steden/reims/reims.htm&h=300&w=400&sz=64&hl=nl
1.1
http://nl.wikipedia.org/wiki/Kathedraal
Kerken & kathedralen; bouwwerken gesitueerd op leycentra, op zoek naar het goddelijke.
http://www.leylijnen.com/kerken.htm
Foto 1
http://www.kunsttrip.nl/images/reims/IMG_0495.jpg
foto 2 en 3
http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://www.cultuurwijs.nl/sites/cultuurwijs.nl/contents/i000602/luchtbogen3a.jpg&imgrefurl=http://www.cultuurwijs.nl/cultuurwijs.nl/cultuurwijs.nl/i000602.html&h=197&w=200&sz=11&hl=nl&start=5&um=1&tbnid=RTOiRc6Up6aPRM:&tbnh=102&tbnw=104&prev=/images%3Fq%3DKathedrale%2BBasiliek%2Bvan%2BSint-Jan%2BEvangelist%2Bin%2B%2527s-Hertogenbosch.%26um%3D1%26hl%3Dnl%26sa%3DN
foto Amiens Frankrijk
http://img126.imageshack.us/img126/8973/kathedraalamienskn0.jpg
‘Saillant detail’
informatie saillant detail
http://middeleeuwen.tripod.com/Kerken_en_kloosters.htm
http://www.museumkennis.nl/lp.rmo/museumkennis/i000394.html
http://www.wereldorientatie.net/htm/lesprogramma/de%20kerk.htm
foto saillant detail
http://www.gutenberg.org/files/18339/18339-h/images/p1873-136.jpg
‘Bronnenkritiek’
informatie bronnenkritiek
-http://www.hostelsclub.com/article-nl-88.html
-http://reizen-en-recreatie.infonu.nl/steden/7225-toscane-florence-de-dom-of-duomo-html
-http://www.take-a-trip.eu/nl/milaan/bezienswaardigheden/duomo#content
foto bronnenkritiek
http://www.traveladventures.org/continents/europe/images/duomo07.jpg
‘Actualisering’
Informatie actualisering
http://www.stedentipsvoortrips.nl/frankrijk/chartres.htm
foto kerk Notre Dame
http://www.digischool.nl/ckv2/kerk/kerk/romaans3.jpg
foto kerk Chartres
http://www.vandierenfietst.nl/Images/004-chartres.jpg
‘kaart’
Foto kaart Europa
http://www.elmarreizen.nl/images/landeninfo/kaart_europa_vakantiehuizen.gif
the end