[b]1. Zakelijke gegevens:[/b]
a) Auteur: Renate Dorrestein
b) Titel: Perpetuum mobile van de liefde, Contact, Amsterdam,
1993-7e druk, 150 blz. (eerste druk 1988 Amsterdam).
c) Genre: Autobiografische roman
[b]2. Eerste reactie:[/b]
a) Keuze: Dit is weer het eerste boekverslag van het jaar. Ik heb aan wat mensen gevraagd wat een leuk boek kan zijn voor eerste boekverslag. Omdat we niet zo veel tijd hadden om te lezen heb ik voor een wat dunner boek gekozen.
b) Inhoud: Ten eerste vond ik het voor het eerst een boek waar ik makkelijk doorheen kon lezen. Het taalgebruik was niet zo moeilijk als in veel volwassen literatuur. Het verhaal zelf was wel wat schokkend. Het is namelijk een autobiografische roman, en als je dan beseft dat het verhaal echt gebeurd is, is het een best zielig verhaal. Ik vind het voor het eerst een boek die ik anderen ook zou aanraden.
[b]3: Verdieping:[/b]
a) Samenvatting: Renate Dorrestein groeit op in een gezin met 10 kinderen. Het gezin heeft 3 meisjes en 7 jongens. De oudste dochter wordt non, de middelste (Renate) wil heel graag schrijfster worden net als de jongste dochter. De jongste dochter pleegt op 20 jarige leeftijd zelfmoord. Renate Dorrestein schreef dit boek om dit alles te verwerken, haar boosheid, schuldgevoel en verdriet wat ze voelt over haar zusje.
De jaren voordat haar zusje zelfmoord pleegt heeft ze heel veel laste van depressies, anorexia en wordt ze al een keer opgenomen in een psychiatrische inrichting. Renate staat steeds voor haar klaar, dat gaat zo een paar jaar door. Op voor Renate een heel erg onverwacht moment pleegt haar zusje zelfmoord. Nog voor de begrafenis gaat Renate met haar oudere zus naar het huis van haar jongere zusje om uit te vinden waarom ze zelfmoord pleegde. Ze vinden een dagboek van haar waar alle bezigheden van de dag in worden beschreven. Zoals: “mezelf van de trap af gooien, eten, laxeren, mezelf verminken” enz.
Zeven jaren later denkt Renate te weten waarom haar zusje voor de dood koos. Ze denkt dat haar zusje zich niet kon aanpassen aan de rol die alle vrouwen toebedeeld krijgen. De rol van moeder en huisvrouw, daar kon ze niet mee leven. Zelf heeft Renate dat ook stop gezet, ze heeft op haar 24e jaar haar eileiders laten afbinden zodat ze geen kinderen meer kon krijgen. Volgends Renate is haar oudere zus ook aan de rol ontkomen door het klooster in te gaan.
Renate heeft ook een buurvrouw, Lydia. Ze zorgt al heel lang voor haar vader, die aan de alcohol is, en haar moeder slikt pillen. Ze zorgt goed voor haar huis, zorgt voor het eten en loodst haar ouders langs elkaar af zodat ze geen ruzie met elkaar krijgen. Omdat ze altijd voor iemand wil zorgen valt ze op de verkeerde mannen. Zo komt ze bij een man die alleen maar met haar kan vrijen als zij haar hoofd afdekt. Renate geeft hiervoor de verklaring dat mannen meestal een vrouw willen ‘zonder hoofd’, een vrouw zonder mening en intelligentie en waar ze de macht over hebben.
Lydia wordt gek, en komt in dezelfde inrichting waar het zusje van Renate heeft gezeten, totdat Renate uit Amerika komt en haar mee neemt naar huis. Dan danst Lydia alleen nog maar voor de man die alleen zij kan zien op muziek die alleen zij kan horen.
Godelieve Ochtendster is een vrouw die zonder liefde wordt opgevoed omdat haar ouders eigenlijk niet veel van kinderen houden. Ze is ontzettend lelijk en daardoor wordt het alleen maar erger. Godelieve besluit een secetaresse opleiding te doen en ze wordt alleen maar aangenomen door de vader van Lydia die notaris is. De vader van Lydia is een van de enigen die haar accepteert hoe ze is. Hij wil alleen wel dat ze er wat mooier uit gaan zien dus zet hij Godelieve voor de keuze: een plastisch chirurgische ingreep of ontslag. Godelieve kiest voor de ingreep, het enige nadeel is dat haar gezicht dan het ideaalbeeld vormt, maar haar lichaam nog steeds hoekig en lelijk is en daardoor lijkt ze dan op een travestiet. Ze gaat dan als danseres werken in een travestietbar, maar als ze erachter komen dat Godelieve een vrouw is wordt ze aangeklaagd. Hierdoor krijgt ze de landelijke bekendheid en uiteindelijk wordt ze ‘het gezicht’ van een feministische vrouwenclub.
Door de geschiedenis van deze twee vrouwen en die van zichzelf en haar zussen komt ze tot een verklaring voor de daad van haar zusje. Ook door het schrijven van dit boek komt ze tot de conclusie dat ze niks heeft kunnen doen tegen de dood van haar zusje hoe graag ze het ook heeft gewild.
Door dit boek voelt ze zich nu minder schuldig over de dood van haar zusje.
b) Onderzoek van de verhaaltechniek: Het verhaal is vanuit de ikpersoon geschreven. Alles vanuit de ogen van Renate Dorrestein, dus ook echt vanuit de schrijver.
Het verhaal speelt zich vooral af in de gedachtes van Renate, zij vertelt over hoe ze over vanalles denkt. De gedachtes van Renate spelen wel steeds op andere plaatsen af. Meestal bij haar thuis, maar ook bij haar buurvrouw Lydia en op het werk van de vader van Lydia en Godelieve Ochtendster.
De hoofdpersoon is de ikpersoon, maar grote bijrollen zijn haar zusje en zus, Lydia en Godelieve.
Alle situaties hebben enigszins met ‘de zin van het vrouw zijn’ te maken. Het meeste slaat dan weer terug op de dood van het zusje van Renate.
c) Op zoek naar de thematiek: De hoofdgedachte (thema) van het verhaal is het zelfmoord plegen van het zusje van Renate Dorrestein, en de plaats van de vrouw in de maatschappij. Renate laat duidelijk merken dat ze het daar niet mee eens is. De motieven in dit boek zijn: Het hele verhaal over hoe en waarom het zusje van Renate zelfmoord heeft gepleegd, hoe Renate over de vriend van haar buurvrouw Lydia denkt, en zo nog wat stukjes.
Het verband tussen de titel en het thema is wel even wat uitleg: Het Perpetuum Mobile, is een voorwerp wat men heeft willen uitvinden dat zich zonder kracht van buitenaf altijd zou kunnen voortbewegen. Het Perpetuum Mobile van de liefde is dus iets wat altijd voortgaat, zonder kracht. Dat vind Renate over de liefde, en ze vind dat het op een verkeerde manier is.
d) Plaats in de literatuurgeschiedenis: Het werk is voor het eerst gepubliceerd in
1988.
Biografie: Renate Dorrestein wordt geboren in 1954 in Amsterdam. Ze groeit op in een Rooms-Katholiek gezin.
Na het behalen van haar gymnasiumdiploma in 1972 gaat ze in de journalistiek. Ze volgt een cursus tijdschriftjournalistiek bij een uitgeverij. Als Renate 18 jaar is gaat ze bij ‘Panorama’ werken. Daarna richt ze met een vriendin een productiebureau op waar ze bijlagen voor tijdschriften, mailings, interviews en reportages schrijft.
Vanaf 1982 zit ze in de redactie van het feministische blad ‘Opzij’, daarnaast is ze ook nog hoofdredactrice van het blad ‘Mensen van nu’. Ook voor nog wat andere bladen schrijft Renate columns.
In 1983 debuteert ze als romanschrijfster met het boek ‘Buitenstaanders’ na vele pogingen boeken gepubliceerd te krijgen. Daarna volgen er nog meer boeken.
In veel werken van Renate Dorrestein kan je de dood van haar zusje terug vinden. Veel thema’s in de boeken hebben met de dood te maken. Ook gaan veel boeken over haar wereldbeeld.
Nadat Dorrestein de ziekte ME (chronische vermoeidheid) heeft gekregen, is ook ziekte en het sociaal isolement waarin zieke mensen zich vaak bevinden een hoofdthema in haar boeken.
(Het boek is ook een stukje biografie.)
Dit boek behoort tot de moderne literatuur, het is namelijk pas in 1988 geschreven.
Het boek is heel typerend voor Renate Dorrestein, want in dit boek worden eigenlijk alle aspecten samengevat die Renate Dorrestein in bijna alle boeken beschrijft. De meeste boeken gaan over de dood van haar zusje (of alleen de dood), de plaats van de vrouw in de maatschappij of de ziekte ME.
Dit boek gaat over de dood van haar zusje en over hoe zij tegen de plaats van de vrouw in de maatschappij aan kijkt.
[b]4. Beoordeling:[/b]
Dit boek is een behoorlijk shockerend boek vond ik. Vooral omdat heel het boek waar gebeurd is, en dat het zo ervaard is door de schrijver zelf. Het onderwerp is ook best diepgaand. Ze denkt goed na over bepaalde dingen in het leven. Ze heeft een sterke mening over de positie van de vrouw in de maatschappij. Ik ben het niet helemaal eens met die mening, maar ik kan me voorstellen dat er ook mensen zijn die er wel zo over denken.
De passage die me het sterkst aanspreekt is dat als Renate en haar zus het dagboek van haar jongere zusje vinden nadat ze zelfmoord pleegde. Dan zien ze pas de redenen. Daar ben ik ook wel over na gaan denken.
Ik vond het een heel mooi boek, mooi beschreven, wel een beetje droog voor zon onderwerp. Maar omdat de schrijver het zelf heeft meegemaakt is het wel begrijpelijk. Het heeft me wel aan het denken gezet qua zelfmoord plegen. Ik had nooit een idee van hoe dat zou kunnen gaan, maar nu ik dat gelezen heb snap ik het meer. Dan is het natuurlijk niet zo dat alle gevallen van zelfmoord zo gaan.
Ik zou het boek zeker aanraden aan anderen, vooral voor een boekverslag. Het is namelijk niet zo’n heel dik boek, maar als je het gelezen hebt heb je wel het idee dat je veel informatie hebt binnengekregen. Het taalgebruik is niet zo moeilijk.
Andere werken van Renate Dorrestein:
* Zonder genade 2001
* Een hart van steen 1998
* Verborgen gebreken 1996
* Een sterke man 1994
* Ontaarde moeders 1992
* Het hemelse gerecht 1991
* Voor alles een dame 1988
[i]Oktober 2004[/i]