De oorspronkelijke bijlage downloaden
Boekverslag Nederlands.
“Gebroken woord.”
Samenvatting.
Marleen is een meisje dat sterke autistische trekken vertoont. Ze woont doordeweeks in een inrichting, omdat haar stiefvader Arie en haar moeder Nel haar niet aankunnen. Ze is helemaal in zichzelf gekeerd. Dit komt doordat ze met eigen ogen heeft gezien hoe haar vader werd vermoord. De man die daar schuldig aan is, zit in de gevangenis. Als ze op een dag met het gezin iets gaan drinken, zien ze Gee, de moordenaar van haar vader zitten. Moeder wordt hierdoor weer in de war gebracht, omdat Gee haar man uit liefde voor haar heeft vermoord.
Na een aantal ontmoetingen besluit moeder dat ze weer wil samenwonen met Gee. Ze verlaat Arie, de stiefvader van Marleen. Gee heeft schulden, in plaats van zelf te gaan werken, laat hij moeder voor prostituee opdraaien. Moeder vindt dit niet erg. Na verloop van tijd krijgen de mannen Marleen in de gaten. Zij is een heel mooi jong meisje. De mannen besluiten dat ze haar ook willen en al gauw is Marleen ook een prostituee. Haar geluk is dat ze zich geheel kan afsluiten, en dus geen directe geestelijke schade oploopt aan deze bezoekjes. Één van deze mannen is Mozart, hij is een kunstenaar. Hij is de enige die aardig voor haar is. Hij neemt haar wel eens mee naar zijn atelier, daar laat hij Marleen zich verkleden en laat hij haar vrij in haar eigen wereld. Ondertussen heeft Gee ontdekt dat hij ook veel geld kan verdienen met jongens die zich blootgeven aan mannen. Er komt tijdelijk een jongen bij hen wonen, Omied, wat hoop betekent. Hij bekommert zich om Marleen. Gee wordt steeds gewelddadiger, hij slaat moeder steeds vaker in elkaar.
Marleen ziet haar moeder als een vies mens die constant tegen haar liegt. De enige die ze alles wat ze denkt toevertrouwt, is Leentje haar pop die ze ooit van haar vader heeft gekregen. Als Omied Marleen meeneemt en op zoek gaat naar de vader van Marleen d.m.v. de routebeschrijving die moeder hen heeft gegeven, komen ze tot zijn schrik op het kerkhof terecht. Daar liggen 3 mensen begraven, de vader, de moeder en de verongelukte broer van moeder. Ze zoeken tevergeefs naar de vader van Marleen. Dan stelt Omied een conclusie die nooit is uitgesproken, maar wel de enige juiste is; moeder en Marleen hebben dezelfde vader.
De moeder van Nel ging al snel dood. De vader van Nel zocht troost bij het lichaam van Nel. Hierdoor is marleen geboren. Marleen is super boos op haar vader, omdat hij haar nooit had verteld dat hij ook de vader van haar moeder was.
Berusten de personen in hun situatie of proberen zij er iets aan te veranderen? Slagen zij daarin? Verandert hun situatie in de loop van het verhaal?
Ik denk dat Marleen zo verbitterd is geraakt tegen haar moeder, dat ze niet eens meer probeert de relatie tussen hen te verbeteren. In het tehuis waar ze doordeweeks haar tijd doorbracht was ze goed af. Ze had lieve begeleiders en de mensen om haar heen mankeerden allemaal iets. In de weekenden kwam ze thuis in een gezin dat bestond uit een man, haar moeder en haar halfbroertje. Omdat ze niet altijd bij deze mensen was, en dus eigenlijk geen vaste leefomgeving had, kon ze zich ook niet goed nestelen. Ze voelde zich nergens thuis. Ze probeert haar moeder altijd goed duidelijk te maken dat ze haar niet aardig vindt en dat ze haar nooit zal vergeven dat ze het heeft toegelaten dat haar vader werd vermoord. Ze slaagt er niet in haar situatie te veranderen. Ze is helemaal in zichzelf gekeerd en is vastbesloten niet toe te geven aan haar moeder. Ze weet zelf wel wat goed voor haar is. Ze wordt constant voor de domme gehouden door Gee en haar moeder. De enige die haar een beetje ziet als een gelijke is Mozart. Hij weet en ziet aan haar dat ze een best slim meisje is die veel kan onthouden. En ook maar al te goed weet dat de situatie waar ze zich in bevindt, niet de goede is. Maar ook weet dat zijzelf daar niets aan kan veranderen. Op het kerkhof komt ze erachter dat haar vader eigenlijk haar opa is. Ze schrikt hiervan en beseft dat haar moeder dus al die tijd dit heeft verzwegen voor haar, omdat ze het niet zou kunnen verkroppen. Ze weet dat het te laat is om tegen haar moeder te zeggen dat ze het begrijpt. Maar in stilte vergeeft ze haar wel.
Nel, de moeder, is een verbitterd persoon. Zelf heeft zij nooit moederliefde gekend, omdat haar moeder is gestorven toen zij nog maar een klein kind was. Hierdoor kan ze zich niet goed inleven in Marleen, laat staan een beetje begrijpen. Het hele boek lang wordt je voorgehouden dat Nel een slechte moeder die niets of in ieder geval maar weinig geeft om haar dochter. Soms heeft ze uitspattingen waaruit blijkt dat ze wel degelijk van haar dochter houdt. Ze kan het niet verkroppen dat Marleen zich zo tegen haar keert. Ze sleurt haar kind mee van een huiselijke, veilige omgeving en situatie naar een gevaarlijke situatie. Zij kiest ervoor om samen te gaan wonen met de moordenaar van de vader van haar kind. Deze laat haar vaak op het randje balanceren van beschamende gebeurtenissen waar ze, nu ze er eenmaal in zit, niet meer uit kan. Gee laat haar dochter zich ook verkopen en omdat ze niet tegen Gee in durft te gaan, laat ze het allemaal maar gebeuren. Toch vertelt ze Marleen niet wie haar vader dan was en waarom ze er niet om rouwt dat hij is vermoord. In de loop van de tijd dat ze samenwoont met Gee gaat ze steeds vaker tegen hem in en wil ze haar eigen rechten behouden. Gee slaat dit letterlijk en figuurlijk meteen de kop in. Nel wordt zwaar onderdrukt. Als Omied haar vertelt dat hij Marleen mee wil nemen en naar haar vader wil brengen, weet ze dat het beter is als Marleen weg gaat uit dit bordeel. En dat ze zelf niet verder wil leven. Ze verandert dus wel in het verhaal, zij het niet veel, maar toch. Ze wil een beter leven en wil dat ten koste van veel andere dingen. Ze geeft haar veilige onderkomen op voor een avontuurlijk leventje, dat haar uiteindelijk de kop kost.
Leeservaring.
Marleen lijkt me in dit verhaal toch wel de belangrijkste hoofdpersoon. Het verhaal wordt vanuit haar beschreven. Je kijkt door de ogen van iemand die haar emoties niet kan tonen. Een autistisch en zwaar getraumatiseerd meisje. Ik had medelijden met haar. Ze leeft voor haar vader die er niet meer is. Haar enige houvast is haar pop Leentje. Ze heeft een geheugen van een olifant, alles wat ze doet, hoort en ziet, slaat ze op. Het is fascinerend om te lezen hoe zij woorden onthoudt. Hoe ze van één woord bijv. bloed, vele andere woorden kan maken, zoals: bloedneus, bloedplas, bloedprikken, bloedproef, bloedschande, bloedserieus etc. allemaal in alfabetische volgorde. Ze worstelt met haar verleden. Leentje staat symbool voor haarzelf. Ze beschermt Leentje tegen de lelijke dingen die Gee en haar moeder over haar vader zeggen. Ze beschermt haar tegen de mannen, of wolven zoals zij ze noemt, die voor haar komen, ze beschermt haar en daarmee tevens zichzelf. Ze wil de waarheid niet horen over haar vader, ze sluit zich ervoor af, ze wil in de waan blijven dat haar vader in haar voortleeft, van haar houdt en om haar geeft. Ze weet precies hoe ze zichzelf moet beschermen en hoe ze zich af moet sluiten tegen het kwaad. Ze is absoluut niet dom. Ze heeft alleen een contactstoornis. Ze praat niet makkelijk met mensen, ze stelt vragen, ook al weet ze dat die nooit beantwoord worden door haar moeder, Gee of Arie. Ze heeft het altijd al alleen moeten doen, en dat kan ze makkelijk. Ze heeft niemand nodig, behalve haar pop. Dat is haar masker voor de buitenwereld.
Leerervaring.
Marleens autisme is gekoppeld aan een traumatische herinnering. Dit komt niet vaak voor. Ik weet dat autistische kinderen niet makkelijk contact leggen en vaak een beetje in zichzelf gekeerd zijn, maar bij Marleen is dit wel extremer. Ook zie je in dit verhaal weer terug, dat er wel degelijk nog steeds huiselijk geweld speelt en dat kinderen nog steeds worden ingezet in de prostitutie voor geld voor hun ouders. Kinderen worden hierdoor getraumatiseerd. Ik vind het goed dat er door middel van romans aandacht wordt besteed aan dit onderwerp. Als mensen dit soort boeken lezen, worden ze er weer even aan herinnert dat er wel degelijk kinderen en mensen zijn die aan deze omstandigheden moeten toegeven. De mannen die komen en gebruik maken van de diensten die Marleen en haar moeder aanbieden, tonen vaak geen berouw. De Mozart die in dit boek wordt beschreven, is de enige die berouw toont. Hij wenst dat hij er iets aan kan doen. Vooral voor Marleen. Hij ziet hoe ze zich afsluit voor de “wolven” en heeft medelijden met haar. Toch doet hij er niets aan. En dat is de fout die veel mensen maken, altijd maar denken dat anderen er wel wat aan zullen doen en niet zelf de touwtjes in handen nemen.
Mening.
Ik vind het een prachtig beschreven verhaal. Je leeft je helemaal in. Je wordt in de loop van het verhaal Marleen zelf. Verbitterd en in zichzelf gekeerd. Je wordt helemaal misleid door de schrijfster, zij laat je denken dat de moeder maar een gemene heks is, terwijl zij ook haar redenen heeft. Pas helemaal op het einde kom je erachter hoe haar verleden in elkaar zit. Als ik nu terugkijk op het verhaal, dan denk ik ook aan alle mensen die Marleen wél probeerde te helpen. Want ik had niet het idee dat Nel zo goed voor haar dochter zorgde. Maar de mensen, van het opvangtehuis, Mozart, Arie op zijn manier en Omied, geven allemaal wel veel om Marleen en proberen goed voor haar te zorgen. Ook al hebben zij het idee dat alles wat ze doen of zeggen niet tot haar doordringt, het dringt wel degelijk tot haar door. Maar ze houdt het voor zichzelf. Ze heeft een soort cocon om zich heen gebouwd die haar beschermd tegen de “slechte” invloeden van buitenaf.